การผ่าตัดแก้ไขปัญหาข้อสะโพกในสุนัข

ศูนย์การสัตวแพทย์ PKAH รังสิต

การรักษาปัญหาข้อสะโพกในสุนัขจะขึ้นอยู่กับอายุของสุนัข ความรุนแรงของอาการ และระดับความเสียหายของข้อต่อ โดยทั่วไป การผ่าตัดจะใช้ในกรณีที่อาการรุนแรงหรือการรักษาทางยาไม่ได้ผล การผ่าตัดหลัก ๆ ที่ใช้ในการแก้ไขปัญหาข้อสะโพก

1. การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกทั้งหมด (Total Hip Replacement - THR)

• หลักการ: เป็นการผ่าตัดที่ให้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุดในการคืนการทำงานของขา โดยการ เปลี่ยนหัวกระดูกต้นขาและเบ้าสะโพก ด้วยข้อต่อเทียมที่ทำจากโลหะและโพลีเอทิลีน
• ข้อดี: ช่วย กำจัดความเจ็บปวด ได้อย่างถาวรและฟื้นฟูการทำงานของข้อต่อให้ใกล้เคียงกับปกติมากที่สุด
• ความเหมาะสม: มักแนะนำสำหรับสุนัขขนาดใหญ่และสุนัขที่ยังมีการเคลื่อนไหวสูง (Active Dogs) ที่มีภาวะข้อสะโพกเสื่อมรุนแรง

2. การผ่าตัดเอาหัวและคอกระดูกต้นขาออก (Femoral Head Ostectomy - FHO)

• หลักการ: เป็นการผ่าตัดโดยการ ตัดเอาหัวกระดูกต้นขา (Femoral Head) และส่วนคอออก เพื่อกำจัดบริเวณที่เกิดการเสียดสีของกระดูกกับเบ้าสะโพก ซึ่งเป็นสาเหตุของความเจ็บปวด
• ผลลัพธ์: หลังการผ่าตัด ร่างกายจะสร้าง "ข้อต่อเทียม (False Joint)" ที่เป็นเนื้อเยื่อพังผืดมาแทนที่ ช่วยลดความเจ็บปวด แต่การทำงานของขาอาจไม่กลับมาเป็นปกติ 100%
• ความเหมาะสม: มักใช้เป็นทางเลือกสำหรับสุนัขขนาดเล็กถึงกลาง หรือในกรณีที่การผ่าตัด THR มีค่าใช้จ่ายสูงเกินไป หรือมีข้อจำกัดด้านสุขภาพที่ไม่สามารถทำ THR ได้

3. การผ่าตัดแก้ไขข้อสะโพกในสุนัขที่ยังอายุน้อย

ในสุนัขที่อายุน้อย (ก่อน 10-12 เดือน) ที่ตรวจพบภาวะข้อสะโพกหลวมตั้งแต่เนิ่น ๆ อาจมีทางเลือกในการผ่าตัดเพื่อ ป้องกัน การเกิดข้อเสื่อมในระยะยาว เช่น

• Juvenile Pubic Symphysiodesis (JPS): ผ่าตัดเพื่อช่วยปรับการเติบโตของเชิงกรานให้เบ้าสะโพกคลุมหัวกระดูกได้ดีขึ้น ทำในลูกสุนัขที่อายุน้อยมาก
• Triple Pelvic Osteotomy (TPO) หรือ Double Pelvic Osteotomy (DPO): เป็นการผ่าตัดเพื่อหมุนเบ้าสะโพก (Acetabulum) ให้คลุมหัวกระดูกต้นขาได้ดีขึ้น เพื่อเพิ่มความมั่นคงของข้อต่อ

การฟื้นฟูสมรรถภาพหลังผ่าตัด (Rehabilitation)

การทำ กายภาพบำบัด เป็นขั้นตอนสำคัญอย่างยิ่งหลังการผ่าตัดข้อสะโพก โดย PKAH รังสิต มี ศูนย์กายภาพบำบัดฟื้นฟูสัตว์เลี้ยง ที่อาจช่วยให้สุนัขฟื้นตัวได้เร็วขึ้นและมีการใช้งานขาได้ดีขึ้น ซึ่งอาจรวมถึง:

• การควบคุมการเคลื่อนไหวและจำกัดการออกกำลังกายในช่วงแรก
• การทำธาราบำบัด (Hydrotherapy) เช่น การเดินสายพานใต้น้ำ เพื่อเสริมสร้างกล้ามเนื้อโดยลดแรงกระแทก
• การใช้เครื่องมือบำบัดทางกายภาพอื่น ๆ เช่น เลเซอร์บำบัด หรือการกระตุ้นไฟฟ้า
  

การตัดสินใจเลือกวิธีการผ่าตัดต้องผ่านการวินิจฉัยอย่างละเอียด รวมถึงการ ถ่ายภาพรังสีดิจิทัล (Digital X-ray) หรือ CT Scan โดยสัตวแพทย์ผู้มมีประสบการณ์ด้านกระดูกและข้อ เพื่อประเมินระดับความเสียหายของข้อต่อและวางแผนการรักษาที่เหมาะสม